Κυριακή 19 Ιουνίου 2011

Πολιτική

   Η πολιτική αποτελεί ίσως το σημαντικότερο πεδίο της ανθρώπινης δραστηριότητας από τότε που οι άνθρωποι αποφάσισαν να ζουν οργανωμένα σε κοινωνίες και να συγκροτούν πόλεις.Ο Αριστοτέλης χαρακτήριζε τον άνθρωπο όχι ως οικονομικό ή κοινωνικό ον αλλά ως <<πολιτικόν ζωον...>> και θεωρούσε ότι είμαστε προορισμένοι από τη φύση μας να ζούμε σε μια πολιτική κοινότητα.Είναι γνωστή,άλλωστε,και η αντίληψη των αρχαίων Ελλήνων αναφορικά με τη σχέση πόλης-πολίτη.Ο αρχαίος Έλληνας δεν μπορούσε να ακεραιωθεί ως χαρακτήρας και να καταξιωθεί ως προσωπικότητα παρά μόνο μέσα στην πόλη στην οποία ήταν ενταγμένος.Επίσης,θεωρούνταν επονείδιστη η μη συμμετοχή στις δικαστικές και νομοθετικές λειτουργίες της πόλης του κάτι που αποδεικνύεται από τις διδασκαλίες του μεγάλου Μακεδόνα φιλοσόφου και του δασκάλου του,του Πλάτωνα.Στον πλατωνικό Πρωταγόρα μάλιστα η πολιτική αρετή ορίζεται ως άθροισμα της αιδούς και της δίκης.Αιδώς είναι το αίσθημα της ντροπής που αισθάνεται ο κοινωνικός άνθρωπος για κάθε πράξη που έρχεται σε αντίθεση με τις καθιερωμένες κοινωνικές αντιλήψεις.Δίκη είναι η τάση των ανθρώπων να θεσπίζουν νόμους και να εξεγείρονται όταν αυτοί καταπατούνται.Όποιος επομένως δεν έχει αυτά τα δύο χαρακτηριστικά θα πρέπει να θανατώνεται ως νόσος της πόλης,όπως με μεγάλη ωμότητα υποστηρίζει ο Δίας στον μύθο του Προμηθέα από τον Πρωταγόρα.
       Όλα αυτά λοιπόν μας αποδεικνύουν την αξία της πολιτικής τουλάχιστον στην αρχαία Ελλάδα.Ώρα όμως να προχωρήσουμε και στο σύγχρονο κόσμο.Ποιά είναι τα καθήκοντα του μεγάλου πολιτικού(αναφέρομαι κυρίως στον πολιτικό καθώς η δημοκρατία είναι πλέον αντιπροσωπευτική και όχι άμεση.Ωστόσο αυτό δε σημαίνει ότι ο λαός δεν πρέπει να κοσμείται από την πολιτική οξυδέρκεια);Να επιδιώκει την Μεγάλη Ελλάδα των <<δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών>> παραμελώντας ίσως μερικές φορές τις εσωτερικές εξελίξεις(Βενιζέλος,συνθήκη των Σεβρών)?Να επιδιώκει με κάθε κόστος τον εκσυγχρονισμό οδηγώντας τη χώρα σε πτώχευση(Τρικούπης)?Να ασκεί βία και νοθεία για να αναλάβει την εξουσία(Κωλέττης)?Φαίνεται μάλλον ότι την απάντηση στα ερωτήματα αυτά δίνει ο Arthur Clarke(1917-2008, Βρετανός συγγραφέας επιστ. φαντασίας) με την εξής ρήση του:<<Ένας πολιτικάντης σκέφτεται τις επόμενες εκλογές. Ένας πολιτικός,  τις επόμενες γενιές.>>Η πολιτική λοιπόν ίσως λανθασμένα θεωρείται επιστήμη.Δε μπορείς να εξειδικευτείς στην πολιτική γιατί τότε θα αναζητάς μόνο το χρήσιμο και το ωφέλιμο,όπως άλλωστε και σε κάθε τομέα εξειδίκευσης.Η πολιτική δεν είναι ο σκοπός αλλά το μέσο.Ένα μέσο για ένα καλύτερο κόσμο που κουβαλά νέες ελπίδες και νέες προοπτικές.Πρέπει όμως να χρησιμοποιηθεί ορθά καθώς μια ενδεχόμενη ιδιοτελής εφαρμογή της θα έχει αρνητικά αποτελέσματα.Οι πολιτικοί θα εξυπηρετούν προσωπικά συμφέροντα,ο λαός θα υποφέρει πληρώνοντας δυσβάσταχτους φόρους.Η χώρα θα είναι αδύναμη στην διεθνή σκηνή και θα πέφτει θύμα εκμετάλλευσης από τις ξένες χώρες.Σας θυμίζουν κάτι όλα αυτά;Ναι το βρήκατε,για την Ελλάδα μιλάμε.Γιατί απ'ότι φαίνεται μάλλον έχουμε περισσότερους <<πολιτικάντηδες>> παρά πολιτικούς.Εδώ είναι χρήσιμο να παραθέσουμε μία άποψη την οποία διάβασα προσφάτως στο διαδίκτυο αλλά αποτελεί συνάμα και γενική αρχή:ο πολιτικός δεν πρέπει να βγαίνει από την πολιτική πλουσιότερος(όχι βέβαια και φτωχότερος χωρίς έστω τη θέλησή του).Οι ισχύουσες όμως πολιτικές αρχές επιτάσσουν ακριβώς το αντίθετο:μπαίνεις φτωχός και βγαίνεις εκατομμυριούχος.Τα παραδείγματα είναι πάρα πολλά,δε θα αναφέρω ονόματα.
 Σε μια υποτιθέμενη αντίδραση του ελληνικού λαού λοιπόν σίγουρα θα τεθεί το ερώτημα:<<Τι θα τους κάνουμε αυτούς;>>Η αλήθεια είναι πως ακούγονται διάφορες γνώμες:εξορία,φυλακή ακόμα και να εφαρμοστεί η εσχάτη των ποινών.Είναι όμως αυτή η λύση;Επανέρχομαι λοιπόν στον πλατωνικό Πρωταγόρα:<<αυτός που επιβάλλει ποινές δεν τιμωρεί για την πράξη που έγινε,γιατί δεν μπορεί να κάνει αυτή να μην είχε γίνει αλλά για το μέλλον,για να μην επαναληφθεί η αδικία>>.Πρέπει λοιπόν να τους εκδικηθούμε ή να τους σωφρονίσουμε;Μάλλον το δεύτερο.Πολλοί ωστόσο θα υποστηρίξουν την εκδίκηση λησμονώντας ίσως πως η τακτική της ανταπόδοσης προφανώς και δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε όλους τους πολιτικούς.Απλά θα στοχοποιηθούν ορισμένοι εξ αυτών με αποτέλεσμα την ικανοποίηση της κοινής γνώμης αλλά και τη διατήρηση της ανομίας,καθώς θα χτυπάμε το πρόβλημα επιφανειακά μόνο και όχι στη ρίζα του.Χρειάζεται λοιπόν κάτι <<δραστικότερο>> και ευρύτερο.Και αυτό δεν είναι άλλο από την καλλιέργεια της πνευματικής και της ηθικής συνείδησης.Πώς θα γίνει αυτό;Μα φυσικά μέσω μιας ορθής και ανάλογα προσανατολισμένης παιδείας  που δεν θα ενισχύει την κομματικοποίηση αλλά,αντίθετα,την πολιτικοποίηση,κάτι που λείπει από τις μέρες μας όπως φαίνεται( http://www.youtube.com/watch?v=cV9x0Lm8wXg )
   

Πέμπτη 9 Ιουνίου 2011

Αγανακτισμένοι

   Καλησπέρα σας!Το κίνημα των αγανακτισμένων έχει αποτελέσει τον τελευταίο καιρό ένα πρωτοφανές γεγονός για την χώρα μας,για το οποίο έχουν διατυπωθεί πολλές γνώμες είναι αλήθεια.Ωστόσο θα ήταν σκόπιμο να προσεγγίσουμε αυτό το μείζον ζήτημα αριστοτελικά.Και καθώς ο μεγάλος Σταγειρίτης φιλόσοφος μίλησε για δύο ακρότητες-κακίες και για τη περίφημη μεσότητά του,εμείς οφείλουμε να εφαρμόσουμε τη θεωρία του έστω και με κάποιες αλλαγές για τη διερεύνηση του θέματος.Ας περάσουμε λοιπόν στην πρώτη ακρότητα.(1)οι απόψεις από αυτήν την πλευρά καταδικάζουν το κίνημα χαρακτηρίζοντάς το ανούσιο,πράγμα που ίσως δεν απέχει από την πραγματικότητα καθώς είναι αλήθεια ότι οι <<μούτζες>> και τα συνθήματα δεν αρκούν.Οι θιασώτες αυτών των αντιλήψεων άλλωστε αναφέρουν ότι οι διαδηλωτές εναντιώνονται μόνο επιφανειακά στα κόμματα που είχαν ή πρόκειται να ψηφίσουν.Πώς γίνεται να αλλαξοπιστήσουν τόσο γρήγορα τόσα <<κομματόσκυλα>(συγχωρέστε για την έκφραση αυτή φαίνεται όμως ότι περιγράφει με τον καλύτερο τρόπο αυτό το επιφαινόμενο);Αυτό όμως καθιστά επιδερμική και την ίδια την προσπάθεια καθώς αργά ή γρήγορα σχεδόν όλοι θα γυρίσουν πίσω στις παρατάξεις που τους <<ανέτρεφαν >>,όπως τουλάχιστον ισχυρίζονται εκείνοι.Αλήθεια,ποιός θα αρνούνταν μια διευκόλυνση σε αυτές τις δύσκολες εποχές με αντάλλαγμα κάτι τόσο ...ασήμαντο,μια ψήφο;Πιστεύουν εξάλλου ότι χρειάζεται κάτι δραστικότερο.Κάποιος άλλος όμως θα μπορούσε πολύ εύστοχα να αντιτάξει ότι μία επανάληψη της Γαλλικής Επανάστασης ή της δίκης των έξι θα ήταν κάτι αποτρόπαιο για μία σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία.Εδώ λοιπόν προκύπτει το ερώτημα-δίλημμα:υπακοή στις επιταγές της σύγχρονης φιλελεύθερης εποχής ή επανάσταση;
     (2)Και αν οι προαναφερθείσες ιδέες σίγουρα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ακραίες και απαισιόδοξες,το ίδιο ισχύει και για αυτές που ακολουθούν.Αυτές είναι πιο οπτιμιστικές,κρύβουν όμως κάποια ιδιοτέλεια.Δεν είναι λοιπόν λίγοι αυτοί που τάσσονται ακραιφνώς υπέρ του κινήματος υποστηρίζοντας ότι ο λαός έχει ανεχτεί πολλά και πως επιτέλους ήρθε η ώρα να αντιδράσει.Παραβλέπουν ωστόσο το γεγονός ότι ο ελληνικός λαός στην πλειονότητά του όχι μόνο έχει αδικηθεί,έχει επίσης αδικήσει,είναι όχι μόνο θύμα,αλλά και θύτης.Όποιος δεν αναγνωρίζει τις κοινωνικές αδικίες με την πατρωνία κυρίως των κομμάτων σαφώς και εθελοτυφλεί.Δε θα μπορούσαμε λοιπόν να  πούμε πως αυτοί οι άνθρωποι κρύβουν κάποια αρχομανία και ότι απλώς προωθούν τα συμφέροντά τους στα πλαίσια μιας πάνδημης κινητοποίησης;Και φυσικά δεν αναφερόμαστε στον συνταξιούχο ή τον μκροεισοδηματία,αλλά στους πιο <<ισχυρούς>> διαδηλωτές είτε αυτό συνεπάγεται φήμη είτε χρήματα.Δεν πρέπει εντούτοις να λησμονούμε ότι η άκρατη ελευθερία της δημοκρατίας οδηγεί στην αναρχία και αυτή με τη σειρά της στην τυραννία.Ποιός θα επιθυμούσε κάτι τέτοιο?
   Φτάσαμε λοιπόν στη μεσότητα που ορίζεται από τον ορθό λόγο και τον ειδικό,το σώφρονα άνθρωπο(ο οποίος σίγουρα δεν είμαι εγώ αλλά ας μην επεκταθούμε).Η άποψη-μεσότητα επομένως αναγνωρίζει ότι το κίνημα αυτό έδωσε μία θετική ώθηση στα πολιτικά δρώμενα της Ελλάδας.Οι Έλληνες επιτέλους συσπειρώθηκαν για την επίτευξη κάποιου κοινού σκοπού,το κίνημα δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για ουσιώδεις αλλαγές.Ίσως ο Αριστοτέλης να είχε δίκιο όταν διετύπωνε την αθροιστική θεωρία του.Ίσως οι 10.000.000 εκατομμύρια <<μέσοι>> άνθρωποι να αποφασίζουν πιο συνετά από τους 300 <<ειδικούς>>.Και δεν είναι όλοι οι διαδηλωτές χρωματισμένοι.Υπάρχουν ακόμα  πολίτες που πονούν τον τόπο τους και αίρονται πάνω από τις πολιτικές παρατάξεις και τις ιδεολογίες τους.Ωστόσο είναι απαραίτητο το κίνημα αυτό να μην εκτραπεί σε φερέφωνο των συμφερόντων μίας επίδοξης ολιγάριθμης αρχηγεσίας.Έχει αποδειχτεί πολλές φορές στο παρελθόν ότι το πλήθος εύκολα προπαγανδίζεται και χειραγωγείται.Ενδεικτικά αναφέρουμε την επιρροή του Χίτλερ στον πληγωμένο από την ήττα στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο γερμανικό λαό και την αντίστοιχη επιρροή του Αλκιβιάδη και άλλων δημαγωγών στους Αθηναίους με καταστροφικά αποτελέσματα και στις δύο περιπτώσεις.Οι διαδηλωτές πρέπει να μην γίνουν αργότερα ό,τι οι ίδιοι αποδοκίμαζαν και καταδίκαζαν,όπως έγινε με την πλειοψηφία της <<γενιάς του πολυτεχνείου>>.Και αν αυτή η...πολυδιαφημισμένη επανάσταση συμβεί το σίγουρο είναι πως πρέπει να γίνει κατά τα πρότυπα του Στρατιωτικού
Συνδέσμου(1909-1910).Δεν πρέπει να εγκαθιδρυθεί σε καμία περίπτωση δηλαδή δικτατορία αλλά να προωθηθούν μέσω της Βουλής μεταρρυθμιστικά αιτήματα με σεβασμό στην ελευθερία του καθενός.Μία επανέκδοση της δικτατορίας των συνταγματαρχών(1967-1974) σίγουρα δε θα ωφελούσε κανέναν παρά λίγους.
       Η μεσότητα γίνεται συνεπώς κατανοητό πως θα έπρεπε ίσως να κυριαρχεί.Για το τέλος θα ήταν χρήσιμο να παραθέσουμε μία αναγγελία του κατά πολλούς κορυφαίου Έλληνα πολιτικού,Ελευθερίου Βενιζέλου:«η διπλωματία εις των ζητημάτων των υποδούλων λαών την λύσιν προβαίνει μόνον όταν ταύτα τίθενται προ αυτής υπό την οξύτατην μορφήν της εθνικής εξεγέρσεως…».Και όλα αυτά αναφερόμενος βεβαίως στην κρητική επανάσταση,στην προσπάθεια ενός έθνους να απαλλαγεί από τον ξένο ζυγό.Διπλωματία λοιπόν ή εξέγερση;Τα συμπεράσματα δικά σας.